Theo những chuyên gia tâm lý, tuổi teens (vị thành niên) bắt đầu từ năm 13 đến 19 tuổi. Đây được xem là cột mốc phát triển quan trọng về tầm vóc cũng như nhận thức của trẻ.
Đây là giai đoạn phát triển quan trọng mà trẻ có nhiều thay đổi tâm – sinh lý
Cùng Trung tâm Toán học UNIX chia sẻ những điều mà các bậc phụ huynh nên / không nên với các bạn tuổi teens “nhạy cảm” nhé:
1. Bỏ qua vấn đề thành tích.
Bệnh thành tích vẫn còn nặng nề ở nhiều nơi, ở ngay cả trong môi trường giáo dục. Chính vì điểm số quyết định tất cả nên đôi lúc các thầy cô nâng đỡ trẻ lắm. Nếu điểm bị “sẩy chân” kiểu gì cũng có cách gỡ gạc. Vì thế, không cần quá quan tâm đến điểm – điều này chỉ phản ánh một phần thực lực của trẻ thôi.
Đặt nặng vấn đề điểm số chắc chắn sẽ gây ức chế cho con và sớm làm bọn trẻ điên tiết, bùng nổ.
2. Giúp con xây dựng thời gian biểu để các con khống chế thời gian làm việc cho hợp lý và khoa học.
Phụ huynh cần cùng con dành thời gian nghiên cứu và chỉnh sửa một lộ trình học – sinh hoạt sao cho phù hợp và cân đối nhất. Khi đã lập xong thời gian biểu đó thì cương quyết thực hiện theo càng chính xác càng tốt. Rất nên để thời gian rảnh để con được vui chơi, nghỉ ngơi. Việc thư giãn, giải trí, thể thao rất quan trọng, không thể bỏ qua.
3. Đừng lao vào học thêm chỉ vì… thiên hạ cũng học.
Việc gì cũng đem lại hai mặt, bao gồm cả việc học thêm. Nếu con có sức học khá giỏi thì nên khích lệ và bỏ qua mọi phương án trợ giúp để con tự tin phát triển, đồng thời có thời gian để tham gia vận động thể chất, phát triển năng khiếu…
4. Thiết lập hệ thống GIA QUY trong nhà và thực hiện nghiêm túc.
Nội quy luôn là những điều mà mọi người tham gia nên tuân thủ làm theo. Và trong gia đình cũng nên thiết lập những quy định rõ ràng đó để đảm bảo quyền lợi và sự phân minh rõ ràng. Ai sai bị phạt hết dù là người lớn.
Chính gia quy sẽ giúp con giữ mình trong vòng kiểm soát hợp lý của gia đình.
5. Không tìm cách kiểm soát con.
Lạt mềm buộc chặt! Càng tôn trọng trẻ, tin tưởng trẻ, trẻ càng nể và lo giữ niềm tin đó nên sẽ càng ít gây chuyện. Càng chăm chút, càng kiểm soát trẻ càng phá phách.
6. Tâm sự thật nhiều để con luôn chia sẻ thông tin với bố mẹ.
Cách tâm sự là kể lể với con mọi chuyện của mình, nhờ con cho lời khuyên và trợ giúp. Việc này sẽ khiến con tin tưởng và gần gũi. Đến lúc phù hợp, con sẽ chia sẻ với cha mẹ.
7. Gần gũi với giáo viên của con
Bên cạnh bố mẹ, luôn có những người khác mà cũng tâm lý và hiểu con không kém. Đó là các giáo viên (nhất là giáo viên chủ nhiệm và giáo viên dạy kèm thêm). Nếu con có tội thì chia sẻ thành thật và nhờ cô giúp. Tuy nhiên, món nào là bí mật con muốn che giấu thì tuyệt đối giữ.
8. Không tò mò đọc nhật kí của con hay dò hỏi bạn bè con.
Tầm tuổi teens, các con sẽ thích được viết nhật ký để thể hiện cảm xúc và bộc bạch những điều trong lòng. Đôi khi, đó không phải là điều quá nghiêm trọng, nhưng những trang nhật ký ấy vẫn mang tính cá nhân, cần được “cất giữ” chỉ mình con biết.
Nếu bố mẹ cho rằng việc đọc nhật ký là việc làm đúng và cho phép thì đó là điều hoàn toàn không nên. Càng làm vậy, con càng ức chế và xa lánh bố mẹ.
9. Làm bất kể việc gì với con cũng cần đàm phán và cho con lựa chọn các hướng thực hiện và yêu cầu viết cam kết.
Đàm phán trước cả các hình phạt và hậu quả khi con vi phạm cam kết. Khi vụ việc xảy ra, chỉ cần thực hiện đúng những gì đã cam kết trước.
10. Luôn đặt con ở vị trí người lớn để bàn bạc mọi việc chứ không áp đặt bất kể việc gì.
Con người sinh ra, hạnh phúc nhất là được làm điều mình muốn. Vậy, khi bắt con làm theo ý mình, bố mẹ có phải là người luôn mong con được hạnh phúc nhất?
Bố mẹ hãy xem những gì mình “ép” con làm có phải là những thứ mà bản thân mình không làm được không nhé!
11. Khi bố mẹ sai, cần thành khẩn xin lỗi con và chấp nhận hình phạt.
Bố mẹ luôn là tấm gương cho con noi theo. Và không ai là hoàn hảo nên kiểu gì cũng sẽ có những lúc mắc lỗi. Những lỗi như vậy, tuyệt đối không bao biện và chối tội. Càng nghiêm túc, con càng nể và phục bố mẹ để học theo.
12. Tôn trọng lựa chọn của con.
Bàn bạc với con về tương lai và chỉ cho con cả ưu và nhược điểm của từng phương án. Chỉ tham gia trên phương diện “cố vấn” chứ không nên áp đặt con cái. Cứ để cho con quyết định lựa chọn của mình và nhận kết quả dù tốt hay xấu cũng cho con những bài học quý giá.
13. Khi con có chuyện không ổn, để con tự xử lý mọi việc chứ không nhúng tay vào.
Con hỏi đến thì tư vấn, còn không thì chỉ quan sát thôi. Trẻ sẽ tìm cách xoay xở và xử lý, có như vậy mới rút ra những kinh nghiệm và rèn luyện tính tự lập, giải quyết vấn đề một cách chủ động, bản lĩnh và tự tin.
14. Nếu cảm thấy có khó khăn, liên hệ ngay với các chuyên gia để xử lý mọi việc.
Không phải lúc nào bố mẹ cũng đủ thời gian cũng như chuyên môn để xử lý các vấn đề của con. Chính vì vậy, nếu cần thiết thì có thể nhờ đến những người có khả năng trong chuyện này để gỡ rối, nhất là những trường hợp con trẻ có tâm lý phức tạp cần can thiệp kịp thời.
15. Giáo dục giới tính cho con cẩn thận liên tục theo năm.
Giới tính không phải một chuyện nên tránh vì “ngại” hay sợ. Cần có phương pháp tiếp cận cởi mở, khoa học và lành mạnh thông qua những chương trình chia sẻ có giáo trình bài bản, cũng như việc giải thích của người lớn. Gần gũi sẻ chia và không đánh mắng để nắm mọi việc của con kịp thời.
16. Cuối cùng và quan trọng nhất.
Tính cách quyết định mọi thứ, các cha mẹ cần, rất rất cần để ý quan sát và giáo dục tính cách con hơn mọi thứ khác. Học hành chậm 1, 2 năm không sao nhưng tính cách không ổn là có hại cả đời con. Thời điểm này rất nhạy cảm và quan trọng. Các cha mẹ đừng quá chủ quan nếu biểu hiện con là tốt vì có thể con đang che giấu điều gì đó mà cha mẹ không biết. Nhưng cũng đừng quá lo lắng mà kiểm soát làm con mệt mỏi, chán nản, ức chế.
Bài viết được Trung tâm Toán học UNIX tổng hợp. Còn nhiều phương pháp hay mà UNIX chia sẻ cho phụ huynh TẠI ĐÂY với chương trình “Đánh thức cảm hứng học Toán”.
